معافیت‌ها ، تشویقات و تسهیلات

ماده 48- قانون مالیات‌های مستقیم- سهام و سهم الشرکه کلیة شرکتهای ایرانی موضوع‌ قانون تجارت به استثنای شرکت‌های تعاونی بر اساس ارزش اسمی ‌سهام یا سهم الشرکه به قرار دو در هزار مشمول حق تمبر خواهد بود.

مادة 65- قانون مالیات‌های مستقیم- نقل و انتقال قطعی املاک که در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی به عمل آمده و یا خواهد آمد و واحدهای ‌مسکونی از طرف شرکت‌های تعاونی مسکن به اعضای آنها مشمول ‌مالیات موضوع این فصل نخواهد بود.

ماده 81- قانون مالیات‌های مستقیم- درآمد حاصل از کلیه فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغان داری، احیای مراتع و جنگل‌ها، باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می‌باشد.

ماده 105- قانون مالیات‌های مستقیم– جمع درآمد شرکت‌ها و درآمد ناشی از فعالیت‌های ‌انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج ‌از ایران تحصیل می‌شود، پس از وضع زیان‌های حاصل از منابع ‌غیرمعاف و کسر معافیت‌های مقرر به استثنای مواردی که طبق ‌مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه‌ای می‌باشد، مشمول مالیات ‌به نرخ بیست و پنج درصد (25%) خواهند بود.

تبصره 4- ماده 105- قانون مالیات‌های مستقیم- اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی نسبت به سود سهام یا سهام الشرکه دریافتی از شرکت‌های سرمایه‌پذیر مشمول ‌مالیات دیگری نخواهند بود.

تبصره 6- ماده 105– قانون مالیات‌های مستقیم- درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی متعارف و شرکت‌های تعاونی سهامی عام مشمول بیست و پنج درصد (25%) تخفیف از نرخ موضوع این ماده می‌باشد.

ماده 132– قانون مالیات‌های مستقیم– درآمد مشمول مالیات ابرازی ناشی از فعالیت‌های ‌تولیدی و معدنی در واحدهای تولیدی یا معدنی در بخش‌های ‌تعاونی و خصوصی که از اول سال 1381 به بعد از طرف‌ وزارتخانه‌های ذیربط برای آنها پروانه بهره‌برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می‌شود، از تاریخ شروع بهره برداری یا استخراج به میزان هشتاد درصد (80%) و به مدت چهار سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به میزان صد درصد (100%)  و به مدت ده ‌سال از مالیات موضوع مادة (105) این قانون معاف هستند.

تبصره 1- ماده 132– قانون مالیات‌های مستقیم– فهرست مناطق کمتر توسعه یافته برای بقیة مدت‌ برنامة سوم توسعه اقتصادی‌، اجتماعی و فرهنگی جمهوری ‌اسلامی ایران و همچنین در آغاز هر دوره برنامه توسط سازمان ‌مدیریت و برنامه ریزی کشور و وزارتخانه‌های امور اقتصادی و دارایی و صنایع و معادن تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

تبصره 2- ماده 132- قانون مالیات‌های مستقیم– معافیت‌های موضوع این ماده شامل درآمد واحدهای تولیدی و معدنی مستقر در شعاع یکصد و بیست‌ کیلومتری مرکز تهران و پنجاه کیلومتری مرکز اصفهان و سی‌ کیلومتری مراکز استان‌ها و شهرهای دارای بیش از سیصد هزار نفر جمعیت بر اساس آخرین سرشماری  نخواهد بود.

تبصره 3- ماده 132- قانون مالیات‌های مستقیم– کلیة تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی  دارای پروانه ‌بهره‌برداری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هر سال از پرداخت‌ پنجاه درصد (50%) مالیات متعلق معاف هستند.

ماده 133- قانون مالیات‌های مستقیم– صد در صد (100 %) درآمد شرکت‌های تعاونی روستایی، عشایری، کشاورزی، صیادان، کارگری، کارمندی، دانشجویان و دانش‌آموزان و اتحادیه‌های آنها از مالیات معاف است.

با توجه به بخشنامه شماره 27996/1727/4/30 مورخ 21/5/1374 وزارت امور اقتصادی و دارائی که طی دادنامه شماره 316 مورخ 25/12/1375 به تایید دیوان عدالت اداری نیز رسیده است. معافیت مالیاتی شرکت‌های تعاونی ذکر شده در ماده 133 قانون مالیات‌های مستقیم ناظر بر درآمدهایی است که در حدود مقررات و اساسنامه‌های تنظیمی بر اساس قانون بخش تعاون منطبق با عنوان شرکت تعاونی تحصیل می‌شود لذا در مواردی که فعالیت شرکت‌های تعاونی، مغایر با عنوان شرکت‌های موصوف باشد درآمد تحصیل شده از محل فعالیت‌های مذکور مشمول معافیت مالیاتی نخواهد بود.

ماده 138- قانون مالیات‌های مستقیم- آن قسمت از سود ابرازی شرکت‌های تعاونی و خصوصی که برای توسعه و بازسازی و نوسازی یا تکمیل واحدهای موجود صنعتی و معدنی خود یا ایجاد واحدهای جدید صنعتی یا معدنی در آن سال مصرف گردد از پنجاه درصد (50%) مالیات متعلق ‌موضوع مادة (105) این قانون معاف خواهد بود مشروط بر این که ‌قبلاً اجازة توسعه یا تکمیل یا ایجاد واحد صنعتی یا معدنی جدید در قالب طرح سرمایه گذاری معین از وزارتخانة ذیربط تحصیل ‌شده باشد. در صورتی که هزینة اجرای طرح یا طرح‌های یاد شده در هر سال مازاد بر سود ابرازی همان سال باشد و یا از هزینة طرح‌ سرمایه گذاری کمتر باشد شرکت می‌تواند از معافیت مذکور در محاسبة مالیات سود ابرازی سال‌های بعد حداکثر به مدت سه سال و به میزان مازاد مذکور و یا باقی ماندة هزینة اجرای کامل طرح بهره‌مند شود.

تبصرة 1- ماده 138- قانون مالیات‌های مستقیم-در صورتی که شرکت‌، قبل از تکمیل‌، اجرای طرح ‌را متوقف نماید یا ظرف یک سال پس از مهلت تعیین شده در طرح‌ سرمایه‌گذاری‌، آن را به بهره‌برداری نرساند، یا ظرف پنج سال پس ازشروع بهره‌برداری آن را تعطیل‌، منحل یا منتقل نماید معادل‌ معافیت‌های مالیاتی منظور شده در این ماده برای اجرای طرح و جرائم متعلقه موضوع مادة (190) این قانون از شرکت وصول ‌خواهد شد.

ماده 142- قانون مالیات‌های مستقیم- درآمد کارگاه‌های فرش دستباف و صنایع دستی و شرکت‌های تعاونی و اتحادیه‌های تولیدی مربوطه از پرداخت مالیات معاف است.

ماده 143- قانون مالیات‌های مستقیم- معادل ده درصد (10%) از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس‌های کالایی پذیرفته شده و به فروش می‌رسد و ده درصد (10%) از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شود و پنج درصد (5%) از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شود، از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در این بورس‌ها یا بازارها حذف نشده‌اند با تأیید سازمان بخشوده می‌شود. شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی یا بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تأیید سازمان حداقل بیست درصد (20%) سهام شناور آزاد داشته باشند معادل دو برابر معافیت‌های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می شوند.

بند 2- ماده 145- قانون مالیات‌های مستقیم- سود یا جوایز متعلق به حساب‌های پس انداز و سپرده‌های مختلف نزد بانک‌های ایرانی یا موسسات اعتباری غیر بانکی مجاز از پرداخت مالیات معاف می‌باشد.

بند 3- ماده 145- قانون مالیات‌های مستقیم- سود و جوایز متعلق به اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه از پرداخت مالیات معاف می‌باشند.

بند 5- ماده 145- قانون مالیات‌های مستقیم- سود و جوایز متعلق به اوراق مشارکت از پرداخت مالیات معاف می‌باشد.

تبصره 3- ماده 148- قانون مالیات‌های مستقیم– در محاسبة مالیات شرکت‌ها و اتحادیه‌های ‌تعاونی‌، ذخایر موضوع بندهای (1) و (2) مادة (15) قانون ‌شرکت‌های تعاونی مصوب 16/3/1350 و اصلاحیه‌های بعدی آن ‌و در مورد شرکت‌ها و اتحادیه‌هایی که وضعیت خود را با قانون ‌بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 13/6/ 1370 تطبیق داده‌اند یا بدهند، ذخیرة موضوع بند (1) و حق تعاون و آموزش موضوع بند (3) مادة (25) قانون اخیرالذکر جزء هزینه‌ محسوب می‌شود.

ماده 104- قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران- بند الف- به منظور ارتقاء مشارکت بنگاه‌ها و افزایش سهم تشکل‌ها، شبکه‌ها، خوشه‌ها، اتحادیه شرکت‌ها (کنسرسیوم‌ها)، شرکت‌های مدیریت صادرات و شرکت‌های بزرگ صادراتی و دارای تنوع محصول، دولت مجاز است کمک‌ها، تسهیلات، مشوق‌ها و حمایت‌های مستقیم و غیرمستقیم خود در حوزه صادرات غیرنفتی را از طریق این تشکل‌ها اعطاء نماید. تشکل‌های موضوع این ماده، در مقابل اختیارات واگذار شده، پاسخگو و مسؤول جبران خسارت خواهند بود. آئین‌نامه اجرائی این بند توسط وزارت بازرگانی و معاونت تهیه و به تصویب هیأت‌ وزیران می‌رسد.

بند ب- اخذ هر گونه مالیات و عوارض از صادرات کالاهای غیر نفتی و خدمات در طول برنامه پنجم توسعه ممنوع می‌باشد فلذا صادرات کالا و خدمات در طول برنامه پنجم توسعه از پرداخت مالیات و عوارض معاف می‌باشد.