پورتال فراگیران
دانلود مصوبات

هیات انتظامی بانکها

 

1-    جایگاه قانونی هیئت انتظامی بانک‌ها

هیئت انتظامی بانک‌ها یکی از نهادهای نظارتی کلیدی در ساختار بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است که وظیفه رسیدگی به تخلفات مدیران، کارکنان و سایر اشخاص تحت نظارت بانک مرکزی را بر عهده دارد. در ادامه، جایگاه قانونی، ترکیب اعضا و وظایف این هیئت را بررسی می‌کنیم:​ا

هیئت انتظامی بانک‌ها بر اساس ماده ۴۴ قانون پولی و بانکی کشور و آیین‌نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۴۴ تشکیل شده است. این هیئت به منظور رسیدگی به تخلفات اشخاص تحت نظارت بانک مرکزی، از جمله مدیران، کارکنان و سهامداران مؤثر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، ایجاد شده است.​ 

 

2-    اعضای هیئت انتظامی بانک‌ها

هیئت انتظامی بانک‌ها از سه عضو اصلی تشکیل می‌شود:​

1.     یک قاضی مسلط به قوانین و مقررات پولی و بانکی با حداقل ده سال تجربه قضائی مفید و مرتبط، که به پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی و توسط رئیس قوه قضائیه انتخاب می‌شود.​ 

2.     دو نفر کارشناس خبره بانکی با حداقل بیست سال تجربه مفید مرتبط، که به پیشنهاد رئیس کل بانک مرکزی و توسط هیئت عالی انتخاب می‌شوند.​اعضای هیئت انتظامی برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است. در صورت احراز عدم توانایی یا زوال شرایط وثاقت و امانت، اعضا توسط مقام منصوب‌کننده عزل می‌شوند.​ 

همچنین، معاون تنظیم‌گری و نظارت بانک مرکزی با حفظ مسئولیت، به عنوان دادستان هیئت انتظامی تعیین می‌شود و بدون حق رأی در جلسات هیئت شرکت می‌کند.​ 

             3.     اتاق تعاون ایران در هیئت انتظامی بانک‌ها دارای نماینده است. در خرداد ماه ۱۳۹۹، بهمن عبداللهی، رئیس وقت اتاق تعاون ایران، با اتفاق آرا به‌عنوان نماینده شورای پول و اعتبار به عضویت هیئت انتظامی بانک‌ها انتخاب شد. این انتصاب در یک‌هزار و دویست و نود و چهارمین جلسه شورای پول و اعتبار صورت گرفت .

 

3-    وظایف و اختیارات هیئت انتظامی بانک‌ها

هیئت انتظامی بانک‌ها وظایف و اختیارات زیر را داراست:​

  • رسیدگی به تخلفات اشخاص تحت نظارت بانک مرکزی از قوانین، مقررات و تصمیمات بانک مرکزی، شامل دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها
  • صدور احکام انتظامی نسبت به تخلفات مذکور
  • رسیدگی به دعاوی مطروحه به فوریت و صدور آراء لازم.​ 
  • تشکیل جلسات با حضور کلیه اعضا و صدور رأی بر اساس اکثریت آراء.​
  •  شرکت در جلسات هیئت به منظور ارائه نظرات مشورتی.​ 
  • تشکیل دبیرخانه هیئت در حوزه معاونت تنظیم‌گری و نظارت بانک مرکزی.​ 

آراء صادره از هیئت انتظامی ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ، توسط محکوم‌علیه یا اشخاص ثالث متضرر، قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان عدالت اداری است. رئیس دیوان عدالت اداری موظف است یک شعبه تجدیدنظر

 

4-    نقش اتاق تعاون ایران در هیئت انتظامی بانک‌ها

نقش‌های اتاق تعاون ایران در ارتباط با هیئت انتظامی یا نظارت بانکی:

  اقای عبداللهی علاوه بر یکی از اعضای ثابت هیئت انتظامی بانک ها درانجام کلیه وظایف مشروحه هیئت انتظامی می تواند بعنوان رئیس  اتاق تعاون ایران در مورد موضوعات زیر نیز دخیل و اثر گذار باشد .

  • معرفی نمایندگان بخش تعاون: در ساختار بانک توسعه تعاون، اتاق تعاون ایران عضو هیئت امنا و گاهی کمیته‌های نظارتی است.
  • حمایت از تعاونی‌های آسیب‌دیده: اگر یک تعاونی از عملکرد یک بانک شکایت داشته باشد، اتاق می‌تواند حمایت حقوقی یا صنفی از آن انجام دهد و در روند پیگیری به هیئت انتظامی کمک کند.
  • ارائه گزارش‌های تخصصی: اتاق می‌تواند تخلفات بانکی علیه تعاونی‌ها را مستند کند و به بانک مرکزی یا مراجع انتظامی گزارش بدهد.
  • سیاست‌گذاری: با ارائه نظرات کارشناسی درباره مقررات بانکی، بر بهبود عملکرد هیئت‌های انتظامی تأثیرگذار است.
  • پیگیری تخلفات خاص بانک توسعه تعاون: چون بانک توسعه تعاون ذاتاً متعلق به بخش تعاون است، اتاق تعاون حق بیشتری برای نظارت و مطالبه در هیئت‌های داخلی بانک دارد.